Het Federaal Migratiecentrum is een onafhankelijk openbare instelling met drie wettelijke opdrachten: de overheden informeren over de aard en de omvang van de migratiestromen, de grondrechten van vreemdelingen beschermen en de strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel stimuleren. Het is ook de onafhankelijke component van het mechanisme van Nationaal Rapporteur mensenhandel. Het Federaal Migratiecentrum is een van de twee instellingen die in maart 2014 de bevoegdheden erfden van het oude Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, samen met het Interfederaal Gelijkekansencentrum. Myria is de nieuwe naam van het Federaal Migratiecentrum. Myria is het Griekse voorvoegsel van tienduizend. De naam verwijst naar veelheid, naar stromen, naar bevolkingen, naar de mens en hoe hij omgaat met zijn omgeving. Het betekent ook een groot, onbepaald aantal. Dat herinnert eraan hoezeer migratie een onderwerp dat moeilijk te vatten en te voorspellen is, in het bijzonder omdat achter die aantallen mensen schuilgaan. Met de nieuwe naam wenst het Federaal Migratiecentrum zich te onderscheiden als een onafhankelijke openbare instelling, makkelijk herkenbaar en vlot toegankelijk voor de overheden, organisaties, onderzoekscentra én burgers. Zijn nieuwe kleuren gaan samen met enkele nieuwigheden waarmee we onze realisaties willen delen en valoriseren. Zo heeft de nieuwe website van Myria (www.myria.be), online sinds 3 september 2015, de ambitie om een dynamisch platform te worden waarop we migratiecijfers ter beschikking stellen, analyses over de migratiestromen en de rechten, én ook over de strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel. Ook nieuw is Myriatics, een driemaandelijkse focus op een specifieke ontwikkeling op het gebied van migratiedemografie. De eerste Myriatics verschijnt eind september 2015 en focust op de migratie uit Oost-Europa. De website van Myria zal ook thematische studies rond de rechten van migranten voorstellen. Zo zoomt Myria eind 2015 in op de situatie van buitenlandse verstekelingen die in de Belgische havens belanden.

Myria publiceert vandaag – net als elk jaar – zijn verslag Migratie in cijfers en in rechten. Daarin maakt het de balans op van de demografische gegevens en van de situatie van vreemdelingen op het gebied van hun grondrechten. Betrouwbare cijfers en respect voor de rechten blijven voor Myria hoekstenen voor elk migratiebeleid. Myria doet ook aanbevelingen aan de overheden. 

Het verslag omvat veel cijfers die inzicht geven in de aard en de evolutie van migratie: stromen, stocks, motieven voor de afgifte van verblijfstitels, internationale bescherming, economische en studiemigratie, regularisaties, detentie en verwijdering, toegang tot de nationaliteit, … Door al die verschillende aspecten te analyseren hoopt Myria bij te dragen tot een betere kennis van het globale migratiefenomeen in al zijn complexiteit. Tussen 2010 en 2013 daalde de immigratie van vreemdelingen in België: 122.079 in 2013 tegen 140.375 in 2010. Die daling betrof in de eerste plaats de zogenaamde ‘Europese burgers uit niet-EU-landen’ (inclusief Turkije) en Afrika. In 2013 waren 63% van de buitenlandse immigranten burgers van de EU-28 en ook 67% van de buitenlandse emigranten zijn EU-burgers. In 2014 was er een stijging van 5% van de immigratie van vreemdelingen t.a.v. 2013. Met 128.465 immigraties van vreemdelingen in 2014 blijven we evenwel ver van de historische piek van 2010. In 2013 waren de erkende vluchtelingen en personen die subsidiaire bescherming hebben gekregen goed voor maar 3.918 personen of 9% van de eerste verblijfstitels voor burgers uit landen van buiten de EU. Het is een terugkerende vaststelling: asiel is niet het eerste motief voor wettige migratie maar ligt veel lager dan de redenen die te maken hebben met familie (52% in 2013!). Ondanks de forse toename van het aantal asielaanvragen vandaag is dat hoogstwaarschijnlijk nog altijd het geval voor 2014 en 2015. Al die onderwerpen in overweging genomen, vindt Myria dat een betere kennis van de cijfers en een heldere en precieze duiding ervan mee helpen om de grondrechten van vreemdelingen te vrijwaren en, ruimer nog, om tolerantie en samenleven te bevorderen. 

Myria komt tot 22 aanbevelingen aan de overheden, rond verschillende aspecten van migratie. Dit jaar kiest het ervoor om de belangen van het kind centraal te stellen, en de noodzaak om ze te integreren in het toekomstige Migratiewetboek dat de federale regering ambieert. In álle migratieprocedures moeten de belangen van het kind voorrang krijgen. In dat verband is het horen van kinderen in elke procedure die hen aanbelangt een instrument dat nog te weinig wordt gebruikt. Myria drukt ook zijn dringende bezorgdheid uit over het aangekondigde terugsturen van gezinnen met minderjarige kinderen naar gesloten centra. De regering plant immers de bouw van gezinsverblijven in Centrum 127bis en dat terwijl België al drie keer is veroordeeld door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens voor het vasthouden van kinderen in gesloten centra en er de laatste jaren verschillende alternatieven voor detentie zijn ontwikkeld die per definitie de grondrechten meer respecteren. 

Het hete hangijzer van de migratie is vandaag de huidige asielcrisis. Alles wijst erop dat de EU-landen nog lang te kampen hebben met een uitzonderlijke instroom van kandidaat-asielzoekers. Volgens het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN (UNHCR) verplaatsen zich nu meer dan 59 miljoen mensen in de wereld. Die crisis vraagt een krachtig en aangepast antwoord, zowel op Belgisch vlak als op het vlak van de Europese Unie. Daarbij moeten dringend de implementatie van een gemeenschappelijk asielregime met verdeling van de asielzoekers over de EU-lidstaten en de geüniformeerde behandeling van aanvragen worden onderzocht. Ook op Belgisch niveau roepen we op er alles aan te doen om te vermijden dat asielzoekers op straat moeten slapen en om elke asielzoeker menswaardig op te vangen en te begeleiden. Essentieel is ook om 200% in te zetten op een zo vlot mogelijke maatschappelijke integratie van erkende vluchtelingen. Dat zijn uitdagingen die vragen om een beleid dat werkt in de breedte en in de diepte, ten aanzien van asielzoekers en vluchtelingen, en de brede samenleving. Ook in de huidige context en tegen de perceptie in, drukt Myria erop dat het migratiethema om veel meer draait dan internationale bescherming. Meer nog dan louter asiel lijkt het ons tijd om de afspraak niet te missen die de geschiedenis met ons maakt op het gebied van migratie. Een afspraak met ieder van ons: politici, instellingen, universiteiten, media, verenigingen, ngo’s, burgers. Het is tijd dat we migratie niet langer beschouwen als een onaangenaam fenomeen waarmee we moeten afrekenen, maar als een gegeven dat we moeten gebruiken. Het is tijd voor een sereen debat over migratie. Tijd dat het migratiebeleid meer wordt dan een vreemdelingenbeleid en een asielbeleid. Myria wil dat het migratiedebat zo breed mogelijk gaat. We zijn ervan overtuigd dat het mogelijk is om een beleid uit te bouwen dat zowel rekening houdt met de belangen van de landen die migranten opvangen als de landen waarnaar ze op weg zijn, én met hun belangen zelf. Myria roept niet alleen de overheden, maar ook de academische wereld, het middenveld en de burgers op om na te denken over het migratiebeleid van de toekomst. Het stelt al zijn steun en expertise ten dienste van die denkoefening.